مصرف فرآورده‌های نفتی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی ایران؛ یک رویکرد غیرخطی

به‌رغم اینکه رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی توسط پژوهشگران بسیاری مورد بررسی قرار گرفته‌است؛ اما این مطالعات نتایج یکسانی نداشته و هر کدام با توجه به دوره زمانی مطالعه، متغیرهای مدل، کشورهای مورد مطالعه و جز اینها یکی از چهار فرضیه موجود دراین زمینه، یعنی فرضیات رشد، فرضیات صرفه‌جویی، فرضیات خنثایی و یا فرضیات بازخوردی را تأیید کرده­اند. در این پژوهش، می‌خواهیم فرضیات رشد در کشور ایران را آزمون نماییم. بر اساس این فرضیات افزایش در مصرف انرژی موجب رشد اقتصادی می‌شود. بدین منظور با استفاده از مدل رگرسیون غیرخطی انتقال ملایم (STR) رابطه رشد اقتصادی و مصرف فرآورده­های نفتی در ایران در دوره  1352-1386 را مورد بررسی قرار می‌دهیم. یافته‌ها نشان می‌دهد که رابطه رشد اقتصادی و مصرف فرآورده­های نفتی در ایران دارای ساختار دو نظامی بوده و در هر دو نظام رابطه رشد اقتصادی و مصرف فرآورده­های نفتی منفی بوده‌است. در ضمن، شدت این ارتباط منفی در نظام اول که دوره 1353-1362 را شامل می‌شود بزرگتر است. منفی‌بودن این رابطه را می‌توان به عنوان شاهدی بر وجود ناکارایی در استفاده از انرژی تعبیر نمود. افزون بر این، بر اساس این نتایج فرضیات رشد مبنی بر وجود یک رابطه مثبت بین رشد اقتصادی و مصرف انرژی در کشور ایران تأیید نمی­شود.